Sülâsî Mezîd – Ef’ale Kalıbı
İsm-i Mef’ul | İsm-i Fail | Mastar | Muzari | Mazi | Fiil |
---|---|---|---|---|---|
مُفْعَلٌ
مُرْسَلٌ
مُجَابٌ
مُلْقًى
مُتَمٌّ
مُدْفَىٌٔ
|
مُفْعِلٌ
مُرْسِلٌ
مُجِيبٌ
مُلْقٍ
مُؤْمِنٌ
مُتِمٌّ
مُدْفِىٌٔ
|
إِفْعَالٌ
إِرْسَالٌ
إِجَابَةٌ
إِلقَاءٌ
إِيمَانٌ
إِتْمَامٌ
إِدْفَاءٌ
|
يُفْعِلُ
يُرْسِلُ
يُجِيبُ
يُلْقِي
يُؤْمِنُ
يُتِمُّ
يُدْفِىُٔ
|
أَفْعَلَ
أَرْسَلَ
أَجَابَ
أَلْقَى
* آمَنَ
أَتَمَّ
أَدْفَأَ
|
أَ فْ عَ لَ
|
* آمَنَ fiilinin aslı أَأْمِنَ dir. أَمِنَ kökünden türemiştir.
Diğer anlamlarının dışında genel olarak bu kalıp;
– Üç harfli lazım fiilin ek alarak müteaddi fiil haline gelmesi (Türkçe’deki ‘Oldurgan Fiil’ler),
أَنْزَلَ (İndirdi) <– نَزَلَ (İndi)
إِنَّا أَنْزَلْنَاهُ فِي لَيْلَةِ الْقَدْرِ : Biz o (Kur’ân)nu Kadir gecesinde indirdik.
أَجْلَسَ (Oturttu) <– جَلَسَ (Oturdu)
جَلَسْتُ فِي الصَفِّ الأَوَّلِ، وأَجْلَسْتُ الطِفْلَ بِجَانِبِي : İlk sıraya oturudum ve çocuğu yanıma oturttum.
– Üç harfli müteaddi (geçişli) fiilin ek alarak çift geçişli olması, yani iki nesne (mef’ul) alması (Türkçe’deki ‘Ettirgen Fiil’ler),
سَمِعَ المُدَرِّسُ القُرْآنَ : Öğretmen Kuran dinledi. (Bir nesne var)
أَسْمَعَ الطُلابُ المُدَرِّسَ القُرْآنَ : Öğrenciler öğretmene Kuran okudu. (İki nesne var)
ifade eder.